Al vanaf de jaren 80 hebben de heren Mönks, Span en Peters hoogbegaafdheid bij kinderen op de kaart gezet, maar tot 1999 was er zo goed als geen aanbod voor hoogbegaafde volwassenen, laat staan dat er gespecialiseerde loopbaanbegeleiding bestond. Wel was er in 1996 al vanuit de vereniging Mensa een boek verschenen met een compilatie van levensverhalen van hoogbegaafden: ‘Hoera ik ben hoogbegaafd!’ van Marga Schouten.
In 1999 publiceerde de psycholoog Hans de Vries zijn boekje ‘Teveel mens, te weinig dier’. Het was de eerste publicatie waarin volwassen hoogbegaafden centraal stonden, gebaseerd op begeleidingservaringen in de praktijk. In het jaar 2000 specialiseerde Willem Kuipers als eerste loopbaancoach zijn praktijk expliciet in hoogbegaafden. Frans Corten volgde in 2001, en publiceerde de eerste artikelen over dit onderwerp, o.a. samen met Noks Nauta. Hun artikel ‘Hoogbegaafden aan het werk’ in het blad voor bedrijfsartsen (2002) wordt wel als een standaardwerk op het gebied van herkenning en kenmerken beschouwd en is via Internet wijdverspreid in verschillende talen. Nadien heeft Noks Nauta nog vele artikelen en boeken gepubliceerd. In juli 2002 verscheen het eerste artikel in een landelijke krant (NRC Handelsblad: Friederieke de Raat – Hoogbegaafdheid werkt niet altijd goed).
Wendy Lammers van Toorenburg organiseerde intussen de eerste sociale activiteiten voor volwassen hoogbegaafden buiten Mensa, waaronder een jaarlijks weekend en het toenmalige HIQ-Forum, dat sinds 2010 door Rianne van de Ven onder de naam HB-forum wordt voortgezet. In 2003 organiseerde Willem Wind de eerste Dag van de Hoogbegaafdheid in Wijchen, dat sindsdien 10 keer georganiseerd is, mede door Johan Frentz. Eind 2007 vond het eerste congres over hoogbegaafdheid ‘Hoogbegaafd, dat zie je zo!’ in Artis plaats. Hier presenteerde Maud (Kooijman) van Thiel het Delphi-model: een definitie van hoogbegaafdheid, samengesteld met een groep van experts.
Ondanks al deze initiatieven was hoogbegaafdheid nog altijd een taboe en hielden officiële instanties als ministeries en universiteiten zich daar nog ver van. Het internationale artikel over Hoogbegaafden en Innovatie van Frans Corten, Noks Nauta en Sieuwke Ronner bleek in 2006 zijn tijd ver vooruit. Noks Nauta en Maud van Thiel richtten mede daarom het Instituut voor Hoogbegaafdheid bij Volwassenen (IHBV) op, om te zorgen dat vanuit een centraal punt op een onderbouwde manier aan dit onderwerp gewerkt zou worden. Het IHBV maakte in 2013 een professionele doorstart met Rianne van de Ven als voorzitter. In de tussentijd werkte Willem Kuipers het begrip Extra Intelligentie (XI) in verschillende boeken en artikelen uit, als een alternatief voor het beladen woord ‘hoogbegaafdheid’. Hoewel er veel meer aandacht voor het onderwerp is gekomen, worden de talenten van hoogbegaafden nog steeds niet goed benut. De in België door Danielle Krekels ontwikkelde KernTalentenanalyse is in 2012 in Nederland geïntroduceerd door Frans Corten. Inmiddels bestaat in België Exentra, die een groot onderzoek naar hoogbegaafd op de werkvloer met behulp van een Europese subsidie uitgevoerd hebben.
Hoewel er in Nederland inmiddels vele coaches, workshops en methoden voor hoogbegaafden zijn, en tal van activiteiten en fora, steunt dit alles nog grotendeels op vrijwilligers en professionals die dit onderzoeks- en ontwikkelingswerk ernaast doen. Het eerste onderzoek op een universiteit is inmiddels een feit en we hebben goede hoop dat de samenleving in de komende jaren meer gaat investeren in hoogbegaafden, al is het maar uit welbegrepen eigenbelang. We staan met zijn allen voor immense uitdagingen en hoogbegaafden kunnen en willen daar graag hun unieke steentje aan bijdragen!